Wat zijn qvevri-wijnen?

Qvevri is het Georgische woord voor grote, aardewerken vaten die traditioneel worden gebruikt voor de gisting, opslag en veroudering van wijn. Het zijn grote, ei-vormige amforen die in de grond worden ingegraven. In functie van hun doel hebben ze verschillende groottes die variëren tussen 20 en 10000 liter. De meeste qvevri’s hebben een volume van rond de 800 liter.

Archeologische opgravingen hebben in Zuid-Georgië qvevri’s blootgelegd met daarin druivenpitten die konden gedateerd worden tot het zesde millenium voor Christus. Met deze 8000 jaar oude traditie is Georgië dus het oudste wijnmakende land ter wereld. De traditionele Georgische methode van het maken van wijn in qvevri’s werd in 2013 door de UNESCO trouwens toegevoegd aan de lijst van het immaterieel cultureel erfgoed.

Traditioneel worden qvevri’s slechts in een paar dorpen in heel Georgië gemaakt. Hier hebben enkele families dit oude ambacht over de generaties heen doorgegeven. Niet enkel de gebruikte productietechnieken, maar ook de klei die wordt gebruikt bij de productie van de qvevri zal de smaakevolutie van de wijn die erin wordt gemaakt mee beïnvloeden.
Vooraleer men met wijnproductie kan beginnen, moeten de druiven natuurlijk geperst worden. Het sap wordt dan – samen met de druivenschillen, stelen en pitten in de qvevri gegoten, die vervolgens hermetisch wordt afgesloten. Over een tijdsspanne van 5 tot 6 maanden fermenteert het sap en verandert in wijn. Het residu van pitten, schillen en steeltjes wordt veelal gebruikt voor het brouwen van Chacha. Dit is een sterke alcoholhoudende drank die nog het best kan worden vergeleken met de Italiaanse Grappa. Na de productie wordt de lege qvevri gewassen, gesteriliseerd en opnieuw bekleed met bijenwas. Dit onderhoud is van het grootste belang om de noodzakelijke hygiëne en smaakintegriteit van het product te garanderen.

Dit proces van wijnmaken worden niet overal op dezelfde manier gehanteerd. De meest authentieke toepassing leidt tot de typisch Georgische oranje wijnen. Het zijn eigenlijk witte wijnen, maar doordat de druiven zo lang in contact waren met de nevenproducten van de druif – de stengels, schillen, etc. – krijgt de wijn een veel donkerder, haast oranje kleur. De kleur neigt soms bijna naar Cognac. De smaak is zeer uitgesproken en deze wijnen hebben algemeen een eigen karakter. Ze zijn minder vol van smaak dan de rode wijnen, maar hebben wel de frisse zuren van een witte wijn. Er zijn ook meer gematigde methodes die allemaal verschillende hoeveelheden en contactduurtijden van druivennevenproducten met het sap toepassen.

Door de hermetische afsluiting gedurende een half jaar kan de natuur haar werk volledig zelfstandig doen – zonder additieven en met zo weinig mogelijk bewerkingen. De wijn wordt steeds met de grootste omzichtigheid behandeld tijdens de verschillende productiefases om contaminatie te vermijden. Bijna alle wijn die in qvevri’s wordt gemaakt, is op biologische of zelfs biologisch-dynamische wijze tot stand gekomen. Mede door de arbeidsintensieve methodiek en het delicate productieproces worden qvevri-wijnen meestal slechts in kleine oplagen gemaakt. Kwaliteit heeft steeds voorrang op kwantiteit.

De productiemethode met Qvevri’s werd na de onafhankelijkheid van de USSR nieuw leven ingeblazen en kent momenteel groot succes. Vele wijnhuizen bieden de Georgische Qvevri-wijnen aan in het buitenland. Daarenboven wordt de qvevri-methodiek van nabij gevolgd in het buitenland. Heel wat wijnmakers in Europa, Amerika en Azië zijn al op hun beurt begonnen met wijnproductie in hun eigen Qvevri’s.

Zelf beheren wij in de regio Kartli een wijnkelder met onder meer een dertigtal qvevri’s waarin wij een uitgelezen selectie van inheemse druivensoorten tot wijn laten fermenteren. We besteden ook aandacht aan de zeldzame, oude soorten om de aloude tradities te laten heropleven en tot een authentieke, consistente smaakervaring te komen.